อิธาปิ ชาติอาทีหิ ทสหิ วตฺถูหิ เปสุญฺญํ อุปสํหรนฺตสฺเสว ปาจิตฺติยํ, อิตเรหิ อกฺโกสวตฺถูหิ ทุกฺกฏํฯ อนกฺโกสวตฺถูหิ ปน อุปสํหรนฺตสฺส ทุกฺกฏเมวาติ วทนฺติฯ ชาติอาทีหิ อนญฺญาปเทเสน อกฺโกสนฺตสฺส ภิกฺขุโน สุตฺวา ภิกฺขุสฺส อุปสํหรณํ, ปิยกมฺยตาเภทาธิปฺปาเยสุ อญฺญตรตา, ตสฺส วิชานนาติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

เปสุญฺญสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. ปทโสธมฺมสิกฺขาปทวณฺณนา

[45] จตุตฺเถ ปุริมพฺยญฺชเนน สทิสนฺติ ‘‘รูปํ อนิจฺจ’’นฺติ เอตฺถ อนิจฺจ-สทฺเทน สทิสํ ‘‘เวทนา อนิจฺจา’’ติ เอตฺถ อนิจฺจ-สทฺทํ วทติฯ อกฺขรสมูโหติ อวิภตฺติโก วุตฺโตฯ ปทนฺติ วิภตฺติอนฺตํ วุตฺตํฯ

เอกํ ปทนฺติ คาถาปทเมว สนฺธาย วทติฯ ปทคณนายาติ คาถาปทคณนายฯ อปาปุณิตฺวาติ สทฺธิํ อกเถตฺวาฯ เอเตน คาถาย ปจฺฉิมปาเท วุจฺจมาเน สามเณโร ปฐมปาทาทิํ วทติ, อาปตฺติเยว, ตสฺมิํ นิสฺสทฺเท เอว อิตเรน วตฺตพฺพนฺติ ทสฺเสติฯ

อฏฺฐกถานิสฺสิโตติ สงฺคีติตฺตยารุฬฺหํ โปราณฏฺฐกถํ สนฺธาย วทติฯ อิทานิปิ ‘‘ยถาปิ ทีปิโก นาม, นิลียิตฺวา คณฺหเต มิเค’’ติ (มิ. ป. 6.1.5; วิสุทฺธิ. 1.217; ที. นิ. อฏฺฐ. 2.374; ม. นิ. อฏฺฐ. 1.107; ปารา. อฏฺฐ. 2.165; ปฏิ. ม. อฏฺฐ. 2.1.163) เอวมาทิกํ อฏฺฐกถาวจนํ อตฺเถว, พุทฺธโฆสาจริยาทีหิ โปราณฏฺฐกถานเยน วุตฺตมฺปิ อิธ สงฺคเหตพฺพนฺติ วทนฺติฯ ปาฬินิสฺสิโตติ อุทานวคฺคสงฺคหาทิโกฯ วิวฏฺฏูปนิสฺสิตนฺติ นิพฺพานนิสฺสิตํฯ เถรสฺสาติ นาคเสนตฺเถรสฺสฯ มคฺคกถาทีนิ ปกรณานิฯ

[46] ปาฬิยํ อกฺขรายาติอาทิ ลิงฺควิปลฺลาเสน วุตฺตํ, อกฺขเรนาติอาทินา อตฺโถ คเหตพฺโพฯ